Om het gras te spitten, moet je de wortels vermorzelen

Om het gras te spitten, moeten zelfs de wortels worden vermorzeld. Een uitspraak van de rode Khmer die Cambodja van 1975 tot 1979 in z'n macht had. 4 jaar met zoveel gruwelijkheden die in die periode zijn gebeurd, waarin een derde van de hele bevolking is vermoord. Omdat we vonden dat we, als we door dit land wilden reizen, in ieder geval dit deel van de geschiedenis onder ogen moesten zien, hebben we de Tuol Sleng en Choeung Ek, de killing fields, bezocht. Het eerste is een van de strengste en meest geheime gevangenissen geweest tijdens deze Cambodjaanse oorlog. Voorheen een school waar kinderen lachend met elkaar speelden, tijdens deze oorlog een gevangenis waar mensen werden gevangen gehouden, ze zonden moesten bekennen die ze niet hadden gedaan en gemarteld werden. Soms 3 of 4 keer per dag. Dag in, dag uit. En dat voor misdaden die ze niet gedaan hadden. Elke dag moesten ze nieuwe misdaden verzinnen, zodat je om vergiffenis moest vragen tijdens je marteling. Wist je geen misdaden meer te verzinnen, dan wist je dat jouw einde was gekomen. Dat er op deze manier talloze onschuldige mensen werden vermoord maakte het regime niks uit, want "het was beter om een onschuldige te vermoorden dan de vijand te laten leven".

Van alle mensen (mannen, vrouwen én kinderen) in deze gevangenis hebben maar 12 het overleefd, waaronder een kunstenaar. Deze kunstenaar heeft de gebeurtenissen die zich in deze gevangenissen afspeelden geïllustreerd. Hoewel het al een weekje geleden is dat we daar waren, staan deze beelden nog steeds op m'n netvlies. Afbeeldingen van de martelingen, zoals zweepslagen, onder water dompelen tot ze bijna verdrinken, duizendpoten in de wonden en genitaliën van vrouwen laten kruipen, ledematen die werden afgeknipt, het is bizar wat er die tijd is gebeurd. Mensen werden als dieren gevangen gehouden, zaten in kleine cellen vastgeketend aan ringen in de grond. Moesten ze plassen of poepen, dan moest dat in een kleine fles gebeuren. Morste je, dan moest je dat zelf van de grond weer opeten. Braakte je daarna, dan kon je dat ook oplikken tot alles weer brandschoon was. En dat puur en alleen om de reden dat de rode Khmer wilde dat het communisme moest worden ingevoerd en iedereen dus gelijk moest zijn. Alle geschoolden, mensen uit de stad, mensen met geld etc moesten worden uitgeroeid. En zoals ik in t begin al zei, om het gras te spitten moeten zelfs de wortels worden vermorzeld. 

Gedood werd je trouwens niet in de gevangenis, dat was ten strengste verboden. Werd iemand te lang gemarteld dat hij er dood bij neerviel, dan kon de martelaar dezelfde straf verwachten. Dreigde iemand dood te gaan tijdens een marteling, dan werd gauw een verpleegster geroepen zodat, wanneer de persoon weer bij kennis was, door gegaan kon worden met de martelingen. 

Na de martelingen werden de slachtoffers naar de killing fields gebracht, meestal met een smoes dat ze hun familie weer zouden zien zodat de rit er naartoe rustig zou verlopen. In werkelijkheid werden er meer dan 300 mensen doodgeknuppeld en in massagraven gedumpt. Kogels werden er niet gebruikt, die waren te duur hiervoor. Het meest schokkende wat ik heb gezien in deze killing field, is de "killing tree". Zelfs baby's moesten worden uitgeroeid en dat deden ze met behulp van deze boom. Baby's werden aan hun benen beetgepakt en doodgeslagen tegen deze boom aan, voor de ogen van de moeder. De moeder kon hierna de genadeklap verwachten. 

Het is zo ongelooflijk gruwelijk dat dit is gebeurd, en te gruwelijk om in woorden uit te drukken eigenlijk. Plus het feit dat het nog maar 40 jaar geleden allemaal gebeurd is. In Cambodja zijn nog steeds de gevolgen van deze oorlog merkbaar. Het is bizar om te beseffen dat mensen ouder dan 40 deze oorlog allemaal hebben meegemaakt. Voor ons was het een dag die zo indrukwekkend was, dat ik hem niet snel zal vergeten. 
Wij zijn inmiddels onderweg naar het zuiden van Cambodja, waar we eindelijk zon, zee en strand zullen zien. De prachtige plaatjes van eilanden waar we zo naar uitgekeken hebben! Na bijna 2 maanden reizen waren we daar ook wel aan toe. Ik mag inmiddels ook weer zwemmen, ik heb een prachtig mooi litteken op beide benen nu. Fantastisch. 

Cambodja is echt van alle markten thuis en dat maakt het een fantastisch land. Drukke, toeristische, grote steden, maar ook rustige en minder toeristische dorpjes én natuurlijk de bounty eilanden niet te vergeten. De mensen zijn ontzettend aardig en vriendelijk, vooral in de minder toeristische gebieden, die we toch wat proberen op te zoeken ook. 

Nieuw land, nieuwe mensen, nieuwe gewoontes en nieuwe plekjes te ontdekken. Het is genieten. De ultieme vrijheid. En daarmee sluiten we af.